Стоячы пад гарачымi струменямi, Залётнiк успомнiў лысую галаву вахцёра i ўхмыльнуўся - на лысiне вошы не вядуцца.
LXV. ГОМIК
Юнак апынуўся ў травеньскiм парку, дзе i знайшлася незанятая лаўка. Ён збiраўся рыхтавацца да ўступных iспытаў у педагагiчную вучэльню. Трэба было вывучыць больш за дзесяць вершаў. Юнак старанна перапiсаў хрэстаматыйныя творы ў нататнiчак i кожныя заняткi пачынаў з паўтарэнняў. Вось i ў свежым парку, сеўшы на лаўку, ён замармытаў наступныя радкi Петруся Броўкi:
"Хiба ж на вечар той можна забыцца? / Сонца за борам жар-птушкай садзiцца.../ Дзеўчына ў светлай iскрыстай спаднiцы, / Быццам аблiтая промнямi, промнямi..."
З-за дзябёлай скульптуры жалезабетоннага аленя выйшаў пуцаценькi чалавечак у масiўных акулярах на глянцавым твары. Гладкi твар упрыгожвалi выгiнастыя вусны. Чалавечак зацокаў высокiмi абцасамi ў бок юнака.
"... промнямi зор / Пахне чабор. Пахне чабор..." - пра сябе паўтарыў будучы педагог.
Тым часам гладкатвары прыцокаў да юнаковае лаўкi:
- Выдатнае надвор'е, малады чалавек. Не часта бывае цёплая вясна. Трэба цанiць, калi пасярод траўня пачынаецца лета. Пагадзiцеся.
"Пахне чабор", - паўтарылася ў юначай свядомасцi.
- Згодны, лета лепей за зiму.
- Бачу, Вас хвалююць вершы. Маладыя гады, маладое дыханне. Я таксама люблю паэзiю, асаблiва гiшпанцаў. Ёсць у iх вершах агонь. "Бязмежна-пякучая, / лютая настальгiя / па тым, / што ёсць!" Вось такi верш "Поўдзень" караля паэзii Хуана Рамона Хiменаса. Як Вам, малады чалавек?
- А я паэзiю зусiм не люблю. Проста рыхтуюся да iспытаў у педагагiчную вучэльню, вось i даводзiцца запамiнаць розную дурноту: "Сонца за борам жар-птушкай садзiцца!" Лепей жа сказаць "за плотам" цi "за заборам" i не "садзiцца", а "сядае" i не "жар-птушкай", а "грыль-барам "Жар-птушка", дарэчы, ён тут побач.
- А Вы з'едлiвы, малады чалавек. I ўсе ж, маё iмя - Артур, - да юнака працягнулася пухнатая, цi то жаночая, цi то дзiцячая, ручка, - звычайнае каралеўскае iмя - Артур.
- Лёнiк, - юнак пацiснуў ватную канечнасць.
- Можа, мая прапанова Вас здзiвiць, але да справы... Вы спадабалiся мне. Я закахаўся! Травень, шаты, промнi, прахалодны цень. I тут юнак чытае вершы. Вiдовiшча ўразiла, i я не змог не падысцi, не загаварыць, не прызнацца.
Юнак паглядзеў на iдэальна паголены твар гомасексуалiста, пачырванеў i схаваў у кiшэнь нататнiк з экзаменацыйнымi вершамi.
- Няёмка не толькi Вам, але i мне неверагодна цяжка. Не бойцеся, больш за ўсё на свеце я ненавiджу гвалт. Ну пагадзiцеся, з маiмi фiзiчнымi данымi нi на якое насiлле разлiчваць не даводзiцца. - Гомiк цяжка ўздыхнуў. - Жыву я з мамаю. Цяпер яна на працы. I мы маглi б завiтаць да мяне. Ёсць цудоўныя парначасопiсы. Шчыра-сумленна скажу, яны такiя яскравыя, з самымi неверагоднымi здымкамi. Вы калi-небудзь бачылi аголенага гермафрадыта жаночы твар, жаночыя грудзi, а памiж нагамi самы сапраўдны мужчынскi чэлес? Толькi невялiчкi, сантыметраў пяць. Цi, да прыкладу, у мяне ёсць плакат адна жанчына адначасна спрабуе задаволiць пяцёх мужчын: першы ляжыць на спiне, уставiўшы сцяблiну ў похву; жанчына сядзiць на iм, выгнуўшыся так, што другi мужчына змог увагнаць стамбур у жаночую дупу; трэцi клiент атрымлiвае задавальненне праз мiнет; а чацвёрты з пятым даверылiся пяшчотным рукам.
"Трэба ўцякаць ад глянцатварай гнюснасцi", - вырашыў юнак.
- Ну дык пойдзем у госцi?
- Добра, толькi па дарозе зойдзем на хвiлiнку ў педагагiчную вучэльню, трэба ўдакладнiць расклад iспытаў.
- Мая iнтуiцыя не падвяла мяне!
Гомiк з юнаком выйшлi з парку праз цэнтральную браму, упрыгожаную белай каланадай.
- Не турбуйцеся, я нядоўга, - кiнуў юнак перад тым, як адчынiць дзверы вучэльнi.
Самазадаволены Гомiк застаўся чакаць каля срэбнабокай вазы, у якой красавалi жоўтыя нарцысы. Ён жа не ведаў, з якiм намерам юнак завiтаў у вучэльню. А прычына была не ў раскладзе iспытаў. Стрыечны брат юнака выкладаў там фiзiчную культуру, гэта ён i ўгаварыў хлопца сысцi са школы ў вучэльню i паабяцаў усялякую падтрымку.
Свайго брата, карчакаватага стрыжанага пад нуль маладзёна, юнак знайшоў у спартовай зале, дзе той судзiў гульню ў баскетбол.
- Спадар Кружаль, можна Вас на хвiлiнку, - паклiкаў юнак старэйшага брата.
Вiсклiвы свiсток спынiў гульню.
- Ты што, не бачыш, я заняты? Нешта здарылася? - на калiдоры спытаўся фiзкультурнiк.
- Да мяне прычапiўся Гомiк.
- Дзе? - фiзкультурнiк, вiдавочна, зацiкавiўся прыгодаю малодшага брата.
- У парку Чалюскiнцаў.
- А цяпер ён дзе?
- Чакае каля вучэльнi, круцiцца каля вазы з нарцысамi.
- Што мяркуеш зрабiць?
- Я ў цябе, мой настаўнiк, прыйшоў папытаць.
Старэйшы з братоў надзьмуў шчокi так, нiбыта хацеў сказаць слова ды забыўся адчынiць рот, потым ён, каўтануўшы нясказанае, прамовiў наступнае:
- Бiць такiх трэба! Згодны? Смяротным боем бiць i забiваць! Iдзi прызнач Гомiку спатканне ў парку Чалюскiнцаў гадзiне а восьмай, калi шарэць пачне.
Узбуджаны юнак падбег да Гомiка:
- Прабачце, Артур, тут якраз пачынаецца кансультацыя па лiтаратуры, i я мушу застацца, але калi Вы не супраць, дык давайце сустрэнемся ўвечары, у парку, каля скульптурнага аленя.
- А ў колькi? - На Гомiкавым твары праявiлася астуджанасць. - Ты ж ведаеш, я жыву з матуляю, а яна не любiць, калi позна затрымлiваюся.
- Гадзiне а восьмай, я буду чакаць Вас, Артур, - юнак, знарок не слухаючы адказу, вярнуўся ў будучую alma mater.
Расчараваны Гомiк падышоў да вазы i сарваў колькi нарцысаў, мусiць, для любай мамы.
У цёплым вечаровым парку людзей было наўздзiў шмат: шпацыравалi парачкi каханкаў, на лаўках вуркаталi пенсiянеры, бацькi гулялi з вазочкамi. Цяпло, робячы будзённую справу, мiж iншым зруйнавала жорсткi план стрыечных братоў.
- Усё ўскладняецца, - канстатаваў фiзкультурнiк.
- Ясна, не будзем жа мачыць на вачах у мамачак, дачушак i бабулек. Але чакай, ёсць варыянт. За аглядальным колам стаiць двухпавярховы дамок.
- Прыбiральня, - паспрабаваў удакладнiць фiзкультурнiк.
- Ды не, я кажу двухпавярховы. Дзе ты бачыў у парках двухпавярховыя прыбiральнi? Не перарывай. Гэты дамок - школа фiгурнага катання, пры iм ёсць агароджаны плотам пляц. Узiмку ён робiцца катком, а ўлетку ляжыць звычайная пустка. З трох бакоў яна мяжуе з паркам Чалюскiнцаў, а з чацвёртага боку...
- З заводам iмя Вавiлава?
- Iзноў перарываеш, - юнак удаў на рабацiнiстым твары грымасу крыўды, не з заводам, а з батанiчным садам. Сягоння сад не працуе, наведнiкаў няма. Я правяду Гомiка ў батанiчны сад, i там, каля азярца з лебедзямi, мы яго адмудохаем i адмяцелiм, казла дранага.
- Слухай, а батсад ахоўваецца мянтамi?
- Мусiць, ахоўваецца, адзiн мент на дзесяць тысяч дрэўцаў.
Старэйшы з братоў накiраваўся да аглядальнага кола, а малодшы - да скульптурнага аленя, дзе яго ўжо добра-ткi зачакаўся добразычлiвы Гомiк.
- А я захваляваўся, што не прыйдзеш, - Гомiкавы вусны заўсмiхалiся адасоблена ад вачэй.
- Прабач, кансультацыi зацягнулiся, абiтурыенты за адзiн вечар вырашылi даведацца пра ўсё, што не вывучылi за год. Але забудзем будзённае. Куды iдзём, Артур?
- Куды-небудзь найдалей ад пенсiянераў з унукамi.
- Я ведаю зацiшнае месца: вербы, стаў, лебедзi плаваюць...
- Як у Пiкасо: лебедзь з адлюстраваннем у вадзе нагадвае скарпiёна...
Гомiк з юнаком абмiнулi доўгi стол, за якiм атабарылiся шахматысты-аматары, i пайшлi тапалёвымi прысадамi да пляцоўкi з атракцыёнамi. Грукат, ляскат i вiскат - музычныя карцiнкi народнай весялосцi.
"Пахне чабор, пахне чабор... А вось арэлi стваралiся дзеля таго, каб хлопец мог усё ж зазiрнуць пад дзявочую спаднiцу", - падумаў юнак, калi выводзiў Гомiка на пустку.
- Тут ёсць патаемныя веснiцы для прыбiральшчыц, - юнак падвёў Гомiка да жалезнай брамкi, зачыненай на калок.
Па прысадах, абсаджаных маньчжурскiмi гарэхамi, юнак завёў новага знаёмага да штучна выкапанага стаўка, пасярод якога плавала лебядзiная хатка. Побач з хаткаю плавалi i лебедзi.
- Ну як табе, Артур, лебедзi?
- Хатка прыгожая, райскi востраў, а самi птушкi закажанелыя, вiдаць, што паланёныя, - Гомiк прысеў на лаўку, пастаўленую спецыяльна для любавання лебядзiным стаўком.
Юнак убачыў, як з-за кустоў шыпшыны выходзiць фiзкультурнiк, i стаў так, каб засланiць Гомiку птушыны дамок, i завiшчаў гнюсным голасам:
- Што, падла, згвалцiць мяне надумаў, асла ў парку знайшоў, я табе зараз кокi абарву, яечню падсмажу i з'есцi загадаю.
Юнак верашчаў так гiдка, што любы нармальны чалавек як мiнiмум адхiснуўся б ад слоўнага бруду. Але Гомiк зрабiў iншы жэст, ён хiтнуў галавою так, быццам уласным iлбом ламаў чужое пераноссе. Гомiк прыўстаў з лаўкi i развёў рукi так, нiбыта збiраўся зрабiць вертыкальны ўзлёт. Юнак адскочыў, бо ўбачыў у варожай руцэ вастрадзюбы шып сталёвага стылета.
- У яго швайка! - аселым голасам юнак папярэдзiў брата фiзкультурнiка, якi ўжо пачаў раскручваць над галавою роварны ланцуг.
Гомiк зрабiў рывок да юнака, паспрабаваў зачапiць стылетам ускiнутую руку, але ўспароў адно паветра. Затое змяя ланцуга хвостка абвiла свой хвост на запясцi, стылет праляцеў метраў з пяць i слiзгануў у траву. Вольнай, не схопленай ланцугом, рукою Гомiк зрабiў трапны ўдар па кадыку фiзкультурнiка. Той захапаў ротам паветра, не раўнуючы люстраны карп, нават вочы ў выкладчыка фiзiчных практыкаванняў пабялелi, як у дохлай рыбiны.
