Яна прыцiснулася шчакой да яго галавы, удыхнула знаёмы родны пах валасоў, i твар яе заззяў ад шчасця.
- Каб ты ведаў, як я люблю цябе, ты не называў бы гэтага глупствам, ты разумеў бы...
- Я ведаю, як ты любiш мяне. Але пара ўжо, каб твая любоў рабiлася разумная.
- Любоў нiколi не бывае разумнай, - адказала яна старой кнiжнай iсцiнай. А яму гэтая сцёртая iсцiна чамусьцi здалася амаль адкрыццём. Ён падумаў:
"А праўда, ёсць яна ў каго, разумная любоў?"
Антону Кузьмiчу не зрабiлася непрыемна ад таго, што жонка лашчыцца. Наадварот, яму раптам чамусьцi захацелася ласкi. Ён узяў яе руку i прыцiснуў да сваёй шчакi. Галiна Адамаўна ледзь стрымалася, каб не зарыдаць. Вось яна, яе перамога, яе шчасце. Ад такога раптоўнага шчасця бывае, што разрываецца сэрца. Яна баялася паварухнуцца, нiбы яно магло выпырхнуць, шчасце, цi выплеснуцца з сэрца. А яна даражыла кожнай кропляй яго.
Яны доўга маўчалi.
Кажуць, мозг выпраменьвае электрычныя iмпульсы.
Каб яна мела здольнасць лавiць iх, то ўбачыла б, што яго мозг у той мiг быў радыётэлескопам, якi шукаў згубленую зорку.
Дзе яна?
Куды знiкла?
Галiна Адамаўна спытала нарэшце:
- Будзем абедаць?
- Будзем абедаць.
Яна адарвалася ад яго, адчынiла шуфляду серванта, выхапiла бялюткi абрус, узмахнуўшы, заслала iм стол. Антон Кузьмiч адышоў да акна. Жонка кiнулася на кухню, умiг вярнулася з талеркамi, прыборамi. Паставiла на стол i з пяшчотай у голасе сказала:
- Мы не сустракалi Новы год.
Антон Кузьмiч адказаў абыякава:
- Не сустракалi...
Ён не заўважыў, як яна знiкала i з'яўлялася зноў. Некалi ён любаваўся яе спрытнасцю ў дамашняй рабоце: усё гарэла пад яе рукамi. Цяпер ён думаў пра iншае, не задумваючыся, адказваў ёй.
- У нас не крануты ўвесь навагоднi запас вiна. Што ты будзеш пiць?
- Усё адно.
- Шампанскае?
- Не. Лепш каньяк.
- Можа, паклiкаць Кiрылу?
- Як хочаш.
- Не. Я хачу быць з табой. Каб нiхто не перашкаджаў. Дзецi пайшлi на каток. Яны не паверылi, што ты так рана прыйдзеш.
- На ноч бярэцца мароз.
- Але... Пятнаццаць ужо.
- У полi, напэўна, больш.
- Натка лёгка адзяецца. Баюся, прастудзiцца.
- Наташа не прастудзiцца.
- Прашу вас, доктар, да стала.
Ён здзiвiўся, што за такi кароткi час - некалькi хвiлiн - яна так хораша i прыгожа сервiравала стол. У гэтай жанчыны свой талент: яна добрая мацi i гаспадыня.
Антон Кузьмiч сеў за стол. Жонка села насупраць. Пiльна, з замiлаваннем i пяшчотай глядзела на яго. Гэтае замiлаванне неяк дзiўна збянтэжыла яго. Зрабiлася няёмка глядзець ёй у вочы. Ён заняўся бутэлькамi. Доўга адкаркоўваў бутэльку з каньяком. Яшчэ даўжэй, з асцярожнасцю - не залiць бы абрус! шампанскае.
Галiна любавалася яго вялiкiмi i прыгожымi рукамi, павольнымi рухамi.
Ён налiў шампанскае ў высокiя келiхi. Стралялi пахучымi пырскамi бурбалачкi, лопаючыся.
- За нашых дзяцей! - першая прапанавала тост Галiна Адамаўна, па-мацярынску шчыра.
- За нашых дзяцей.
Наташа цiха адчынiла дзверы (у кожнага з iх свой ключ, бо выходзiлi з дому i прыходзiлi яны ў розны час), цiха палажыла канькi, ведаючы, што мацi не любiць, калi стукаюць, а ў апошнi час мацi вельмi нервовая. I раптам паверх занавескi на шкляных дзвярах дзяўчынка ўбачыла, што мацi i бацька сядзяць за сталом i... чокаюцца келiхамi. Памiрылiся!
Ёй гэта найлепшы навагоднi падарунак. Таму не магла яна стрымаць сваёй дзiцячай непасрэднасцi. Ускочыла ў пакой, калi яны толькi прыгубiлi келiхi, здзiвiўшы iх - адкуль узялася? - падбегла да бацькi, абняла, моцна пацалавала.
- Я люблю цябе, тата! Ты добры, ты разумны! - Потым, як вавёрка, пераскочыла да мацi, пацалавала яе. - I цябе люблю, мама! - I закружыла па пакоi, як на катку, грацыёзная ў сваiх блакiтных штонiках, чырвоным свiтэры i такой жа чырвонай шапачцы. - Я люблю вас! Я ўсiх люблю! Усiх добрых людзей!
Яраш засмяяўся, шчыра ўзрадаваны, што з'явiлася дачка. Прапанаваў жонцы:
- Вып'ем за добрых дзяцей. I за добрых людзей!
Але, п'ючы, ён зноў падумаў пра Зосю. Дзе яна? Куды магла паехаць у такi час?
1960-1963 гг.
