Але калi ты ўсё ж ткi закранеш, Яго красу мой абаронiць верш!
20
Жаночы твар дала табе прырода, З больш дасканалай нават пекнатой. Мяне прывабiла твая урода, Ты пан i панi для душы маёй.
Пяшчотны погляд, шчыры i прыгожы, У пазлацiстасць апранае след. Мужчын ён вабiць сiлаю вяльможнай, Сардэчнасцю чаруе ён кабет.
Цябе прырода ладзiла жанчынай, Пасля адну драбнiчку дадала, Што не патрэбна мне нiякiм чынам, А для жанчын прывабнаю была.
Калi такая справа - мне любоў, А iм - як можна больш яе пладоў.
21
Натхнення я не маю ад красы, Якая звонку ўся нафарбавана, Хоць многiя раўнуюць галасы Яе да неба, сонца, акiяна.
Успомнiць можна перлы ўсёй зямлi Цi параўнаць да месяца, да зорак. I кветкi, што з-пад снегу расцвiлi, Да вершаваных прыплясцi гаворак.
Але не ў гэтым праўда прадвякоў, I хараство не толькi ў зорнай шаце, Мая каханая, мая любоў Прыгожа так, як роджаны ад мацi.
Лепш пра любоў сказаць бы я не мог, Мая любоў - для сэрца, не на торг.
22
Не давядзе мне люстра, што стары я, Пакуль тваё юнацтва не мiне. Калi цябе час зморшчкамi ускрые, Тады скажу: "Пара памерцi мне!"
Краса твая мне апранае сэрца, Яно жыве ў тваiх грудзях даўно. I кожнае з падвойнай сiлай б'ецца, Яны хоць паасобна - як адно.
Мая любоў! Так многа ў свеце злога, Высцерагайся ж пiльна ты бяды! Як мацi сына пестуе малога, Цябе я буду даглядаць заўжды.
Два сэрцы нашы маюць лёс адзiны: Жыццё i смерць iх да адной хвiлiны.
23
Як той акцёр, збянтэжыўшыся, стане, Згубiўшы ролi вызубранай нiць, Цi безразважны, ў раззлаваным стане, Знямее, сiл не меўшы гаварыць,
Так я замоўк, бо словаў больш не маю, Якiмi надарае нас любоў. Але ж яна, магутная такая, Мяне навучыць гаварыць без слоў.
Няхай тлумачыць кнiга мову сэрца, Як абаронца красамоўны мой. Хай у радочку кожным адгукнецца, Што варты ўзнагароды я тваёй!
Пачуем пра любоў з нямых радкоў? Вачыма слухаць вучыць нас любоў!
24
Твой вобраз, на здзiўленне мастакам, У сэрцы вока мне маё стварыла. Жывая рама для яго - я сам. У iм - выдатная мастацтва сiла.
Каб асалоду мець ад пекнаты, Спынiцца трэба позiркам на раме. А вокны ўсе ў маёй майстэрнi ты Зашклiла чараўнiчымi вачамi.
Сябруюць нашы вочы мiж сабой: Мае цябе нарысавалi ў сэрцы, А сонца ходзiць праз твае за мной, Каб на красу тваю лепш наглядзецца.
На жаль, мае рысуюць толькi тое, Што бачаць, сэрца ж iм пакуль чужое.
25
Хто з-пад шчаслiвай зоркi мае лёс, Той ганарыцца тытуламi можа. А мне любоў для шчасця ён прынёс, З ёй самы большы ў свеце я вяльможа.
Нiбыта кветкi ў сонечным святле, Ля ўладара красуюць фаварыты. А згасне сонца ў вечаровай мгле, Нахмурыцца ўладар - i ўсе забыты.
Меў ваявода мноства перамог, Яго iмя гучала, як малiтва. Калi ж апошняй дасягнуць не мог Забыты ён са славаю ўсiх бiтваў.
Маiх заслуг нiхто нiяк не здыме: Любiў, люблю i буду век любiмы.
26
Майго кахання пан! Як твой васал, Бязмежна вартасцям тваiм адданы, Пiсьмовае пасольства я паслаў, Хоць без дасцiпнасцi, але з пашанай.
На жаль, прыдатных слоў я не знайшоў, Каб выканаць пачуццi-летуценнi. Прымi ж маiх гаротнiкаў паслоў I апранi душы сваёй адзеннем.
Магчыма, зоркi, што кiруюць мной, Вядуць мяне у край нязнаны свету, Сваёю прамянiстаю красой Маю адзначаць i аздобяць мэту.
Тады i я прызнаюся у тым, Як шчыра мной ты заўсягды любiм.
27
У цяжкай стоме я шукаю ложак, Каб супачыць i целам i душой. Ды i адтуль iмкнуцца ў падарожжа, Як пiлiгрымы, думкi за табой.
У дальнi край, пад засцiлаю ночы, Цябе шукаючы, лятуць яны. Хоць бачу тое, што сляпога вочы, Але мяне мае мiнаюць сны.
Да дарагога ўсюды ёсць дарога, Рысуе мне замiлавання зрок Твой дзiўны вобраз хараства такога, Перад якiм зiхцiць вясёлкай змрок.
Не маю я спакою праз каханне, Хоць прыйдзе ноч, хоць ранiца устане.
28
Ды як жа мне сваёй пазбыцца стомы, Калi няма патолi мне нiдзе? За мною скруха сцежкаю знаёмай Праз ноч у дзень, праз дзень у ноч iдзе.
Мiж днём i ноччу непрыязнi многа, Але i дружбы ў iх бывае шмат, Калi нясуць мне смутак, i трывогу, I успамiны незваротных страт.
Каб ублагаць i улагодзiць золак, Кажу, што ты зiхцiш яго красой. Калi няма у ночы ясных зорак, Кажу, што ты святлiш яе сабой.
Але штодня цяжэй мая пакута, Але штоночна мой гарчэе смутак.
29
Зняслаўлены людской няпраўдай, лёсам, У неба шлю я смутак горкi мой. Але мой лямант не скране нябёсы З iх абыякасцю, да слёз глухой.
Бывае зайздрасць горш самога ката, На ўласны скарб забыцца з ёй гатоў. Зайздрошчу ўсiм, надзеямi багатым, На таленты шчаслiвым, на сяброў.
Калi ж цябе, у той хвiлiне самай, Згадаю я, дык стану ўраз другiм. Нiбы жаўрук перад нябеснай брамай, Мая душа табе спявае гiмн.
За успамiны пра тваю любоў Не ўзяў бы я багаццi каралёў.
30
Калi на суд маўклiвых, горных дум Я выклiкаю дзён мiнулых дзеi, Мяне пякельны агартае сум Па ўсiм, што страцiлi мае надзеi.
З маiх вачэй бягуць патокi слёз За ўсiх, аддадзеных сырой магiле. Шукаю тых, што ўзяў дачасна лёс, Што я любiў i што мяне любiлi.
Рахунак праглядаючы даўгi, Жахаюся над iм ад кожнай страты. I зноў плачу, нiбыта за даўгi, За тое ўсё, за што даваў я плату.
Цябе ж згадаўшы, думаю: "Iзноў Утраты ўсе ў табе адной знайшоў!"
31
А сэрцы тых, забраны што нябытам, Я чую ў сэрцы i ў грудзях тваiх. Тваё аблiчча дзiўнае спавiта Святлом вачэй i водзiркамi iх.
Я горка плакаў на магiльных плiтах Па тых усiх, чый дзень дачасна згас. Цяпер яны прыйшлi iзноў, нiбыта На час кароткi пакiдалi нас.
Як бы на схоў яны табою ўзяты, Для сэрца мiлыя, любiмыя усе. I кожны з iх, замiлавання варты, Майго кахання частачку нясе.
Як адлюстровак мною ўсiх любiмых, Ты нада мной пануеш разам з iмi.
32
Калi навекi лягу я ў труне, А смерць мае засыпле прахам косцi, Згадаеш ты як-небудзь пра мяне I пачытаеш з кнiгi гэтай штосьцi.
Паэтаў новых, здольных прыйдзе шмат, Званчэй iх рыфмы будуць незраўнана. А ўсё ж тваёй я буду ўвагi варт, Цябе любiў сардэчна i аддана.
Скажы ўсiм iм: "Калi б мой друг не згас I за жыццём пазнаў бы лiха меней, Не горш бы ён тварыў за многiх вас, Не горшым быў бы ў вашым пакаленнi.
Шаную вас за гучнасць вашых слоў, Яго люблю за шчырую любоў".
33
Я неаднойчы бачыў, як свiтанне, Пацалаваўшы верхавiны гор, Шле пазлацiстае сваё вiтанне Лугам зялёным, на блакiт азёр.
Я i такое бачыў, як раптоўна, Аддаўшыся самохаць волi хмар, Iшоў на захад уладар чароўны, Схаваўшы сплямлены, як катам, твар.
Так i маё ўзыходзiла свяцiла, Пазалацiўшы мой шчаслiвы час. Так i маё нядоўга мне свяцiла, З iм час шчаслiвага кахання згас.
Калi на небе сонца мае плямы, Чаму ж не быць iм у зямных таксама?
34
Ты мне цудоўны дзень дакляравала, Каб без плашча ў дарогу я пайшоў. I ты ж дазволiла, каб хмар навала Мяне дагнала, твой зацьмiўшы схоў.
I што з таго, што дождж утаймаваны, Табой абсушан збiты бурай твар? Цi ж то бальзам, што звонку гоiць раны, А ў асяродку не спыняе жар?
Твая спагада не ўтаймуе сэрца, Ад смутку зелля мне не прынясе. Ўсё той жа крыж пакуты застанецца, А ў сэрцы крыўды застануцца ўсе.
Але ты плачаш. Перлы шчырых слёз На выкуп крыўд усiх мне лёс прынёс.
35
Ты не сумуй! Усюды хiбы ёсць: На ружах дзiды, твань на дне крынiцы, Чарвяк нiкчэмны блоцiць прыгажосць, А сонца ценем месяца зацьмiцца.
Ўсе памыляюцца. I я не мепш, Даруючы табе грахi цяжкiя. Я грэшны сам, i грэшны гэты верш, Калi не бачыць хiбы ён такiя.
Цябе я вiнавачу на судзе I на судзе ж цябе абараняю. Куды любоў i ненавiсць вядзе: Я сам з сабой вайну распачынаю!
Ты абакраў мяне, цудоўны злодзей, А я цяпер прашу цябе аб згодзе!
36
Хоць мы ўдваiх з табой дасюль былi, Адна iстота мы ў сваiм каханнi. Калi дакор нам выслiзне калi, Няхай да аднаго мяне прыстане.
Такая доля суджана для нас: Бягуць асобна нашы каляiны. Нас пазбаўляе асалоды час, Крадзе ў кахання светлыя хвiлiны.
Не разумею, ў чым мая вiна, Чаму любоў хаваць я мушу ў сэрцы? I ты, каб ганьбу не пазнаць да дна, Са мной не можаш пры людзях сустрэцца.
Хай так i будзе! Гонар чысты твой, Як i любоў, - ён разам з тым i мой!
37
Старым бацькам уцеху сын дае, Упэўненасць дае ў юнацкай сiле. Так i мяне ўсе вартасцi твае На схiле дзён нiбы уваскрасiлi.
Твой розум ясны, слава, прыгажосць, Здароўе, род славуты старадаўнi Усё найлепшае, ў табе што ёсць, Перадаецца мне з замiлаваннем.
Больш не кульгавы, не самотны я, З тваiх дарункаў моц iзноў я чую, А прамянiстасць чыстая твая Маленькай частачкай мяне сiлкуе.
Чаго б табе нi пажадаў цяпер, Усё найлепшае ёсць у цябе!
38
Што можа быць для музы цiкавейшым. Калi натхнення столькi ты даеш? Твой вобраз варты, каб пяром найлепшым Яму у гонар быў напiсан верш.
Калi сустрэнеш добрае што ў творы, Сабе самому i падзякуй ты, Бо толькi той, хто змалку не гаворыць, Тваёй не будзе славiць пекнаты.
Дзесятай музай будзь, разоў у дзесяць За тыя лепш, што любяць рыфмачы, Каб твой паклоннiк мог такое здзейснiць, Што памагло б нябыт перамагчы.
Наступны час па праву дасць нам славу: За працу мне, табе за ўзлёт яскравы.
39
Як я праслаўлю вартасцi твае, Калi адна iстота мы з табою, I пахвала для часткi аднае Прыдацца можа самапахвальбою?
